په اختر کې دې ټکو ته پام وکړئ!
لیکنه ـ ریاض مقامزی
مسلمانان د یوه کال په جريان کې دوه د خوښۍ ځانګړې ورځې لري، چې کوچنی او لوی اختر یې بولو. مګر کله ناکله دا ورځې ځينو ته غمجنې تمامې شي. ددې کار علت دا وي، چې دوی خپلې روغتیا ته پام و نه کړي او د خوښۍ دا مهمې ورځې یې په سختیو بدلې شي. نو پدې لیکنه کې هڅه شوې چې تاسو ته ځينې مهمې لارښوونې ولرو، ترڅو صحت، صورت او ژوند مو سالم پاتې شي.
لومړی| خوړو ته پام وکړئ!
له یوې میاشتې وروسته د خوړو په رژيم او وختونو کې ناڅاپي بدلون حتما یو څه اغېزه لري؛ نو د یو اګاه انسان په توګه باید د خوړو پر اندازې، وخت او ډول پوره پام وکړئ. موخه دا ده، چې ډېر، غیر صحي او بې وخته خواړه مه خورئ. پدې توګه به ستاسو هاضمي سیسټم له ستونزو سره مخ نه شي. د خوړو په برخه کې دا لارښوونې هم په نظر کې ونيسئ.
- خواږه او مېوې د اختر خوند څو چنده زیاتوي؛ خو هغوی چې وزن یې ډېر وي، د زړه ناروغۍ ولري او یا هم د شکر علایم لري باید له خوږو ځان وساتي. همدارنګه سالم وګړي هم باید د خوږو په خوړلو کې افراط و نه کړي.
- خواږه په ماشومانو کې د اشتها د کمښت سبب کېږي؛ نو ماشومانو ته باید له ډوډۍ خوړلو دوه/درې ساعته وروسته لږه اندازه ورکړل شي.
- د مېوو او نورو خوړو تر خوړولو وړاندې یې پر پاکوالي ډاډه شئ او یو ځل یې حتما وینځئ.
- ډېر سره کړي شیان مه خورئ.
- هڅه وکړئ د بدن اوبه مو پوره وي، ترڅو له ستونزو سره مخ نه شئ.
دویم| د چکر پر مهال پام کوئ!
ځینې وګړي په ځانګړي توګه ځوانان په اختر کې بېلابېلو ځایونو ته په چکر ځي؛ خو کله ناکله دا چکرې په غمیزو هم اوړي. د یوه لوستي ځوان په توګه دا ټکي په پام کې ونيسئ.
- له فاسدو ملګرو سره په چکر مه ځئ.
- په لاره کې له ډېر سرعت څخه ځان وساتئ.
- هغه شوخۍ او لوبې مه کوئ، چې ستاسو د ژوبلېدو سبب کېږي.
- د سفر په جريان کې ټول انساني، اخلاقي، دیني او ټرافیکي اصول/نزاکتونه په پام کې ونيسئ.
- کوښښ وکړئ بېځايه اصراف و نه کړئ او د پيسو په بې معنا مصرفولو سره خپلې راتلونکې ورځې مه بدرنګې کوئ.