د ام روغتيايي ګټې
ژباړه ـ ریاض مقامزی
ام یو له خوندورو مېوو څخه ده، چې د اوړي په موسم کې پیدا کېږي. ددې مېوې د ودې اصلي ځايونه ګرمې سیمې دي، چې د ام ونې پکې ښه وده او تکثر کوي. لکه د نورو ټولو مېوو "ام" هم خپلې روغتيايي ګټې لري. د لیکنې تر پایه به یې په اړه لا ډېر پوه شئ.
د ام روغتيايي ګټې
د اوړي په را رسېدو سره په بازار کې د ام خرڅلاو هم پیلېږي. دې مېوې ته په انګلېسي ژبه کې "Mango" وايي. یو له خوندور مېوو څخه ده، چې د ښه خوند ترڅنګ ګڼې روغتيايي ګټې هم لري. ځينې عمده ګټې یې عبارت دي له:
د لوړ غذايي ارزښت لرونکې مېوه ده
د کومې مېوې چې غذايي ارزښت لوړ وي، هومره د انسان روغتيا ته زیاته ګټه رسوي. د "۲۵۵ ګرامه" ام غذايي ارزښت په دې ډول ښودل شوی:
- ۱۰۵ کالوري
- د بدن د ورځنۍ اړتيا ۷۶ سلنه ويټامين سي C
- پنځه ويشت سلنه ويټامين ای A
- یوولس سلنه ويټامين بي.شپږ او ځينې نور بي. ويټامينونه
- نهه سلنه سالم فایبر
- نهه سلنه میس
- اووه سلنه پوتاشیم
- څلور سلنه مګنېزیم
د بدن دفاعي ځواک پیاوړی کوي
په پورتنۍ برخه کې د امونو غذايي ارزښت ته په کتو ویلای شو، ام زموږ او ستاسو د بدن دفاعي ځواک پیاوړی کوي. په ځانګړې توګه د سي او ای ويټامينونه او کاروتنوئيدونه چې د بدن د ایمني سیسټم په پیاوړتیا کې خورا مهم رول لوبوي.
د سرطان مخنیوی کوي
وروستۍ ترسره شوې څېړنې ښيي، چې په امونو کې موجود انتي اکسیدانونه د ګردو، کولمو او د وینې سرطان د مخنيوی په برخه کې د پام وړ رول لوبوی. ددې ترکیباتو له جملې چې پر سرطان له اخته کېدو څخه مو ژغوري د کرستین، ایزوکرستین، استراگالین، فیستین، اسید گالیک او متیلگالات نومونه د یادولو وړ دي.
د وینې غوړ کموي
که تاسو یا مو د کورنۍ کوم بل غړی د وینې غوړ "کلسټرول" ولري، نو په غذايي رژيم کې مو ام مه هېروئ. په دې مېوه کې موجود فایبر، پکتین او ویټامین سي ـ C ددې سبب کېږي، چې د وینې غوړ مو راکم شي.
د پوستکي صفايي
ام کولای شي ستاسو د بدن پر پوستکي د شته سوریو د بندښت مخه ونیسي او هم پرې جوړ شوي بخار له منځه وړي. نو که د پوستکي ښکلا مو پکار وي، د ام خوړل مه هېروئ.
د سترګو روغتيا مو تضمينوي
په ويټامينونو کې A ويټامين د انسان د سترګو روغتيا ته ډېره ګټه رسوي. "ام" ويټامين ای ته د انسان د ورځنۍ اړتيا ۲۵ سلنه برابروي. په دې توګه مو د سترګو روغتيا تضمينېږي او د سترګو وچېدلو او شب کورۍ څخه مخنیوی کوي.
جنسي پیاوړتيا رامنځته کوي
د جنسي قوې د پیاوړتيا لپاره ويټامين E ډېر ګټور دي. پر دې اساس "ام" د ويټامین E یوه ښه منبع ده، چې کولای شي د جنسي پیاوړتيا سبب شي. که تاسو هره ورځ په مناسبه اندازه ام وخورئ، نو جنسي میل مو ډېرېږي.