د قهر (غوسې) د مهارولو تګلاره
لیکنه ـ ریاض مقامزی
ژوند د غوسې، آرامۍ، خوښۍ، خفګان او د ورته نورو اضدادو ټولګه ده. انسان کله خوښ کله خفه وي، همدارنګه کله آرام او کله هم غوسه وي.
غوسه داسې حالت دی، چې په انسان کې د یوې غلط فهمۍ، غلطۍ، بې عدالتۍ او نورو عواملو له کبله پیدا کېږي. په دې مرحله کې د انسان احساسات پر عقل غلبه کوي. په دې معنا چې انسان د عقل/فکر پر ځای پر احساساتو پرېکړه کوي. په دې وخت کې ډېر امکان شته، چې غوسه کس پخپله یوه بې عدالتي او غلطي ترسره کړي؛ نو ښه خبره دا ده، چې د غوسې د مهارولو پر لارو چارو پوه شو.په دې لیکنه کې موږ پر همدې موضوع خبرې کړي دي.
غوسه ولې مهار کړو؟
تر هر څه لومړی باید دا ومنو چې د غوسې مهارول خوار اړین دي. څېړنو ښودلې ده، چې ډېره غوسه د نورو روغتيايي ستونزو ترڅنګ د حافظې د کمزورتيا سبب هم کېږي؛ نو که تاسو ډېره غوسه کوئ شاید ډېر ژر له ذهني کمزورۍ سره مخ شئ. همدارنګه د غوسې نه مهارول شاید تاسو ته ډېرې لویې ستونزې جوړې کړي، چې آن د عمر تر پایه به یې نه شئ جبرانولای؛ نو غوره خبره دا ده، چې د غوسې د مهارولو له دې تګلارو ګټه واخلئ.
لومړی| په جریان ځان پوه کړئ!
کله ناکله موږ پر چا خپله غوسه سړه کړو؛ خو وروسته چې د پېښې پر جریان ځان پوهوو، در کوو، چې هېڅ د غوسې حاجت نه و. نو زموږ لومړنۍ توصیه دا ده، چې د کومې کړنې، پېښې او یا بل هر څه په اړه چې غوسه یئ، ځان پوه کړئ.
دا کار دوه ګټې لري. لومړی دا چې پر کیسې د پوهېدلو په جریان کې نو غوسه پخپله آرامېږي. دا ځکه چې ستاسو فکري تمرکز له غوسې څخه د کیسې جریان ته اوړي او غوسه مو مهارېږي. دویمه ګټه یې دا ده، چې حق او باطل، سم او ناسم همدارنګه پر نورو ټولو اړخونو پوهېږئ او سم قضاوت کولای شئ.
دویم| خپل حالت بدل کړئ!
له حالت بدلولو څخه زموږ موخه دا ده، چې که ولاړ یئ کښېنئ، که ناست یئ پاڅېږئ، همدارنګه یو څو ګامونه واخلئ او په دې توګه مو خپله غوسه مهار کړئ. د خپل وضعیت بدلولو د غوسې د مهار بهترینه تګلاره ده. البته دا د ارواپوهانو لارښوونه ده، چې تجربو هم ثابته کړې ده. د غوسې د مهار دا تګلاره خورا موثره او اغېزناکه ده.
درېيم| اوبه وڅښئ!
روانپوهان د غوسې د مهار لپاره بله لارښوونه دا کوي، چې اوبه وڅښئ. د اوبو په څښلو سره ستاسو غوسه کاملا ختمېږي او د راحت احساس به کوئ. همدارنګه که تاسو پخپله غوسه نه یئ او بل کس غوسه ووینئ، د نوموړي د غوسې د قرارولو لپاره هم کولای شئ یاد کس ته اوبه ورکړئ. اوبه د غوسې ترڅنګ د فشار او وېرې د کنټرول لپاره هم څښلای شئ.
څلورم| ځای پرېږدئ!
دا د ټولو انسانانو ګډه طبیعي ځانګړنه ده، چې کله پر یو کس یا څيز غوسه وي د هغه په لیدلو سره لا ډېره غوسه ورځي او کولای شي یاد کس/شي ته ضرر ورسوي؛ نو له همدې امله توصیه کېږي چې صحنه پرېږدئ او که بل څوک هم غوسه وي له جانبینو څخه یو تن یې له صحنې لرې کړئ، حتما به یې غوسه کمېږي/ختمېږي.
پنځم| ژوره ساه واخلئ!
د غوسې د کنټرول بله تګلاره دا ده، چې ژوره ساه واخلئ. په دې کار سره به ستاسو غوسه په بشپړه توګه آرامه او یا هم لږه شي. هېره دې نه وي، چې د ژورې ساه اخیستل د فکري تمرکز او اظطراب د کنټرول په برخه کې هم خورا ګټور ثابتېږي.
شپږم| پر ځان درد راوړئ!
ارواپوهان د غوسې د کنټرول لپاره بله توصیه دا کوي، چې پر ځان درد راولئ او په دې توګه مو خپله غوسه کنټرول کړئ. تاسو کولای شئ خپلې شونډې وچیچئ، یو بالښت او یا بل نرم څيز په سوک ووهئ او ورته نور کارونه چې ستاسو بدن یو ډول درد حس کړي. په دې توګه به مو ذهن کاملا آرام او غوسه ختمه شي.